Ik heb een aantal posts hier naartoe gekopieerd vanuit het topic Wijze Quotes. Wellicht kunnen we hier nog wat verder nadenken over de eucharistie/avondmaal.

(Edit: Ik heb geprobeerd hier quotes naar toe te halen, maar het forum denkt op een manier met me mee die ik niet snap. Ik krijg de quotes hier niet fatsoenlijk, sorry.)

Nu de Rooms-Katholieke Kerk sinds Vaticanum II de Woordverkondiging weer haar rechte plaats in de liturgie heeft gegeven en deze als eerste taak van de bisschoppen en priesters stelt, is er des te meer reden voor de protestanten om de viering weer de plaats in de eredienst te geven die haar toekomt.

en

Er is een nieuwe reformatie nodig, nu niet tegen een onderdrukkend institutioneel systeem zoals in de 16e eeuw, maar tegen de vrijblijvendheid van de menigte van opinies. Er is geen kerk meer en er is geen kerkelijke theologie meer. Er zijn alleen talloze mensen die iets met Jezus hebben en zich naar believen organiseren, en er zijn mensen, die er al dan niet voor geleerd hebben, die van alles over God of het goddelijke roepen. De remedie kan geen andere zijn dan die van de 16e eeuw: terug naar de bronnen.

(A. van de Beek in 'Lichaam en Geest van Christus')

Tjoardster: "De viering"?

Antiblob:

Eucharistie/avondmaal. Dit moeten we minimaal 1x per week vieren omdat het het geneesmiddel tot het eeuwige leven is.

Zie ook: http://www.refdag.nl/kerkplein/kerknieuws/prof_van_de_beek_vier_avondmaal_tijdens_herdenking_reformatie_1_675804

Frozen:

Kleine waarschuwing, het is niet het geneesmiddel tot het eeuwig leven:

26 Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden: ‘Neem, eet, dit is mijn lichaam.’ 27 En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden: ‘Drink allen hieruit, 28 dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden. (Matt 26)

Het is een teken van het verbond dat Christus met ons aangaat. Niet een geneesmiddel, maar het teken ervan. Het een geneesmiddel maken maakt dat het "behoudend" gaat werken, maar het is puur genade dat ons red:

8 Want uit genade bent u zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u,

het is de gave van God (Ef 2)

In de eucharisatie is het echter een "magisch" middeltje geworden. Het teken is belangrijker geworden dan de betekenis.

Daarom word het vaak 1 keer per maand gehouden, om het "speciaal" te houden, en ik denk dat het wekelijkse snel een sleur geeft. Hoeveel mensen vinden bijvoorbeeld de wet al sleur worden die elke week in de kerk word voorgelezen (vooral bij traditionele kerken overigens).

Kleine waarschuwing, het is niet het geneesmiddel tot het eeuwig leven:

26 Toen ze verder aten nam Jezus een brood, sprak het zegengebed uit, brak het brood en gaf de leerlingen ervan met de woorden: ‘Neem, eet, dit is mijn lichaam.’ 27 En hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en gaf hun de beker met de woorden: ‘Drink allen hieruit, 28 dit is mijn bloed, het bloed van het verbond, dat voor velen wordt vergoten tot vergeving van zonden. (Matt 26)

Het is een teken van het verbond dat Christus met ons aangaat. Niet een geneesmiddel, maar het teken ervan. Het een geneesmiddel maken maakt dat het "behoudend" gaat werken, maar het is puur genade dat ons red:

8 Want uit genade bent u zalig geworden, door het geloof, en dat niet uit u,

het is de gave van God (Ef 2)

In de eucharisatie is het echter een "magisch" middeltje geworden. Het teken is belangrijker geworden dan de betekenis.

Daarom word het vaak 1 keer per maand gehouden, om het "speciaal" te houden, en ik denk dat het wekelijkse snel een sleur geeft. Hoeveel mensen vinden bijvoorbeeld de wet al sleur worden die elke week in de kerk word voorgelezen (vooral bij traditionele kerken overigens).

Je stelt dat de eucharistie geen geneesmiddel is, maar een teken. Maar hoe dat zou moeten blijken uit de tekst uit Mat 26, snap ik niet. Jezus zegt namelijk 'dit is mijn lichaam' en 'dit is mijn bloed'. Hij zegt niet 'dit brood kan figuurlijk dienen als beeld voor mijn lichaam'. Juist (o.a.) deze uitspraken van Jezus hebben de kerk er toe gebracht om het avondmaal als iets heiligs te zien. Dat is de plek waar we ten zeerste één zijn met Christus (nadat we gedoopt zijn 'in zijn lichaam', zoals Van de Beek in zijn boek ook steeds herhaald). Bij de katholieken komt daar een heel technisch verhaal bij van transsubstantiatie. Dat kun je "magisch" noemen, maar mijns inziens zit dat dichter bij de bijbel en de christelijke traditie dan het 'een teken' noemen.

Juist vanwege die eenheid met Christus in de eucharistie komt Van de Beek er mijns inziens toe om het het geneesmiddel tot het eeuwige leven te noemen. Dat staat ook niet tegenover de genade-tekst uit Ef 2, omdat het inderdaad genade is waardoor God zelf naar ons toe kwam en komt.

Ik moet ook nog denken aan de Emmausgangers (in Luk 24). Ze herkennen Christus niet. En dan staat er: "Toen hij met hen aan tafel aanlag, nam hij het brood, sprak het zegengebed uit, brak het en gaf het hun.  Nu werden hun ogen geopend en herkenden ze hem." Het is bij de breking van het brood dat hun ogen geopend worden en er 'dingen' gebeuren.

En dan is er nog dat lastige hoofdstuk: Johannes 6. Nog een interessant commentaar van 'father Barron' daarop: https://www.youtube.com/watch?v=bJjW3LXuHzo

Ik val hier in de discussie, maar ik heb ws niet veel gemist. Ik merk 2 vragen: hoe vaak moeten we avondmaal/eucharistie vieren en: is er sprake van transsubstantiatie?

Hoe vaak je viert maakt niet uit. Idealiter zie ik het als een deel van een gezamenlijke maaltijd, die genuttigd wordt door de gemeente, zoals je in de eerste gemeenten ook zag. Maar daar snijd ik een heel ander onderwerp aan, dus dat terzijde.

Dan over de transsubstatiatie (3x woordwaarde): ik zie hier een aantal haken en ogen aan.

Ten eerste merkt de Heidelbergse Catechismus (m.i. terecht) op dat dit helemaal niet mogelijk is, omdat als elke keer dat de maaltijd des Heren gevierd wordt, het brood en de wijn veranderen in resp. het lichaam en bloed van Jezus, zou dit betekenen dat Jezus elke keer weer opnieuw gekruisigd moet worden. En dat is nergens voor nodig, omdat zijn ene offer genoeg was.

Ten tweede wil ik het woord 'metafoor' in de discussie gooien. Ik zie het brood en de wijn als metafoor voor resp het lichaam en bloed van Jezus. Wat wij doen met het brood en de wijn is in feite wat we (moeten) doen met het offer van Jezus: het consumeren. Neem het aan, Jezus is ook voor jou gestorven. We eten het brood als teken dat we zijn lichaam hebben gekruizigd en we drinken zijn bloed, want in het bloed zit het leven (wat Fr. Barron ook opmerkt), dat leven hebben we nodig. Denk ook aan Jezus' 'Ik ben'-uitspraken. Hij is niet een fysieke deur, een fysieke weg, fysiek water. Dat zijn ook metaforen. Ik heb een boekje van John Lennox waarin hij wat woorden wijdt aan de letterlijkheid van dingen, met name in de bijbel. Dat komt hier ook op neer, maar hij maakt het iets duidelijker. Staat in zijn boekje 'Seven days that divide the world'

Ten derde zou het nuttigen van het brood en de wijn in geval van transsubstantiatie betekenen dat je zalig kan worden door slechts avondmaal te vieren. Ik denk dat je daarbij voorbij gaat aan twee andere belangrijke woorden die Jezus gebruikt, namelijk: gedenkt en gelooft. Avondmaal vieren is namelijk het gedenken van het offer van Jezus, en we mogen geloven dat Hij voor onze zonden gestorven is. Geloven is veel belangrijker dan het eten en drinken van brood en wijn. Wordt er niet telkens in de bijbel geroepen dat het om je hartsgesteldheid gaat en niet zozeer om de uiterlijke tekenen daarvan? (Neem de besnijdenis bijv.)

Ten vierde vind ik dat Fr. Barron een drogreden aandraagt, namelijk: omdat woorden van God de kracht hebben om grote dingen te doen, moet dit ook het geval zijn als Jezus zegt: dit is mijn lichaam en bloed. Dan zou hij namelijk ook direct moeten veranderen in een plas water op het moment dat Hij zegt: Ik ben het levende water. Om maar wat te noemen.

Ad 1) De Katholieke Kerk leert niet dat met iedere eucharistieviering er opnieuw geofferd wordt. Het ene offer van Christus wordt tegenwoordig gesteld. Dat wil zeggen dat er niet meerdere offers nodig zijn. Het is het ene offer waarbij we present zijn. We staan feitelijk onderaan het kruis bij de eucharistie-viering. Het staat zo in de Katechismus van de Katholieke Kerk: “De eucharistie is de gedachtenis van het Pasen van Christus, waarin het ene offer van Christus tegenwoordig gesteld wordt en op sacramentele wijze wordt opgedragen in de liturgie van de kerk die zijn lichaam is”

Ad 2) Jezus’ uitspraken als metafoor lezen is in principe natuurlijk mogelijk. Jezus doet inderdaad vele ‘Ik ben’ uitspraken in het Johannes evangelie. Toch lijken de uitspraken in Johannes 6 me nogal van een andere aard. Nergens in het evangelie vragen mensen zich af hoe het nou toch kan dat Jezus een deur is. Maar in Joh 6 vragen mensen zich wel af hoe het kan dat we Zijn lichaam moeten eten. En Jezus’ reactie is niet een nuancering, maar een herbevestiging van zijn uitspraken.

Een tweede overweging hierbij is dat de christenheid sinds de apostelen het brood en de wijn als heilig beschouwd. Als het brood en de wijn metaforen zijn, wat is dan het probleem om iedereen een stukje brood te geven. Maar dat is niet hoe men er mee omgaat. In ‘de Didache’ uit de eerste eeuw staat: “Regarding the Eucharist ... Let no one eat and drink of your Eucharist but those baptized in the name of the Lord; to this, too, the saying of the Lord is applicable: Do not give to dogs what is sacred.” (bron: http://www.columbia.edu/cu/augustine/a/eucharist-q.html ) Ignatius schrijft: “I desire the Bread of God, the heavenly Bread, the Bread of Life, which is the flesh of Jesus Christ, the Son of God, who became afterwards of the seed of David and Abraham; I wish the drink of God, namely His blood, which is incorruptible love and eternal life.” (zelfde bron). Kunnen wij als christenen in de 21e eeuw ineens een andere weg inslaan en het brood en de wijn als metafoor zien?

Ad 3) Waarom zou je ineens zalig kunnen worden als de transsubstantiatieleer juist is? Wie of wat zegt dat? Omdat Christus in brood en wijn aanwezig is, hebben christenen juist gezegd dat je alleen mag delen in brood en wijn als je gedoopt bent (oftewel een ingewijd christen) en (dus) gelooft. Dus het geloof gaat er zeker aan vooraf. Dat zijn de Katholieken wel met je eens, lijkt me.

Ad 4) Ik zie de drogreden niet zo terugkomen in de video. Zelf krijg ik de indruk dat hij daar uit probeert te leggen hoe het kan dat je door woorden een verandering in substantie krijgt. En dat kan dan alleen omdat Christus zelf God ‘in het vlees’ is, en dus de macht heeft om het te doen.

Ik heb uit het boek 'God doet recht' (p389) van diezelfde A. van de Beek een paragraaf gehaald waarin hij aangeeft waarom we volgens hem elke week eucharistie moeten vieren:

Christenen zijn kinderen van het koninkrijk der hemelen. Zij zijn overgebracht naar een ander bestaan. Dat wordt weergegeven in de oorspronkelijke betekenis van het woord ‘sacrament’, die de eed van trouw aan de keizer was. Dat was niet alleen een eed om de keizer in het leger trouw te dienen. Het was een overgang naar de totale dienst aan de keizer. Je werd letterlijk inge-lijf-d in het leger. Dat was het lichaam waartoe je behoorde en daarom had je ook niet meer de beschikking over je eigen lichaam. Naar lichaam en ziel behoorde je de keizer toe. Als je te oud werd om te vechten, ging je niet terug de gewone maatschappij in, maar kreeg je een stuk grond in een colonia, een gemeenschap van oudgedienden, want je bleef behoren bij de gemeenschap van de keizer.

 

Zo is de eucharistie het ware sacrament, voorafgegaan door de doop. In de doop worden we overgebracht in de gemeenschap van Christus, ingelijfd in Hem worden we leden van zijn lichaam. Met lichaam en ziel behoren we Hem toe. In de viering van de eucharistie ontvangen we brood en wijn als hemelse spijs en drank om dit leven te voeden. Als we deze basale lijnen van de eucharistie in acht nemen, is het onvoorstelbaar dat we zouden volstaan met een viering eens per jaar of om de paar maanden. Het gaat om dagelijks voedsel. Geen wonder dat Calvijn aandringt op een frequent gebruik van het avondmaal. Het is een vreugde om daar te zijn en de gemeenschap met Christus te smaken en het is een noodzakelijke versterking van ons aangevochten geloof.